Moderne kunst en mode consumptie
Tegenwoordig, in de 21e eeuw, zijn de technologieën ons vooruit gesneld en hoeven we niet eens meer de deur uit om te shoppen. Zowel kunst als mode kan online bewonderd en gekocht worden. Allebei kan ook: je kunt op NA-KD de juiste outfit scoren om zo artistiek mogelijk voor de dag te komen wanneer je real life een museum gaat bezoeken.
Maar wat is mode eigenlijk, en hoe is het verbonden met kunst?
“Mode” kan worden gezien als een sociaal gedeeld concept van wat er op een bepaald moment gedragen moet worden. Het is echter een eenzijdig beeld van wat mode allemaal werkelijk behelst. Mode is onlosmakelijk verbonden met kunst, in feite is het ooit begonnen als een esoterische, rituele of utilitaire bedekking of versiering van het lichaam. Het ontstaan van het begrip mode is zelfs terug te herleiden naar het midden van de 19e eeuw, waar het samen valt met een fundamentele verandering op de markt voor kunstwerken.
Dezelfde werkwijze
Wanneer gekeken wordt naar de werkwijze van kunst en mode, kan men veel overeenkomsten vaststellen. Bij zowel het maken van een traditioneel schilderij als het ontwerpen van een couturejurk wordt begonnen met een schets. Vervolgend wordt in beide gevallen deze schets van een papieren sjabloon overgedragen op een doek. Waar het eindstadium van een schilderij het doek de visie van de kunstenaar behelst, moet de couturejurk nog uit stof worden gesneden voor een daadwerkelijk eindproduct.
Dit wil nog niet zeggen dat deze procedurele overeenkomsten het karakter volledig bepalen van de moderne schilderkunst, of van de couture zoals we die nu kennen. Echter, voor een deel bieden ze een verklaring waarom veel modeontwerpers in het maken van hun kledingstukken van oudsher een sterke verbinding, of zelfs verwantschap voelen met schilders en beeldhouwers.
Haute couturiers zagen zichzelf in de 19e eeuw werkelijk als kunstenaars; dit betrof de ontwikkeling van hun ontwerpen en de referentiekaders die ze daarbij gebruikten. Dit kun je terug zien in de titels van verschillende jurken, waarbij verwezen wordt naar muziekstukken en geschiedenissen, motieven of stijlen uit de schilderkunst.
Avants-Gardes
Het moge dus duidelijk zijn dat de parallellen in de ontwikkeling van kunst en mode in de avant gardes van de 19e en 20e eeuw naar boven kwamen vanwege gedeelde patronen. De productiemethoden en -stijlen bleken bijna identiek en ook morele reflectie, tegendraadse uitingen en houdingen gingen hand in hand bij de modeontwerpers en kunstenaars.
De mode heeft vanaf het begin de schilderkunstige traditie gebruikt als cultureel referentiekader. De kunst keek op haar plek naar de mode voor decoratieve oplossingen om driedimensionaal te werken en zocht naar structurele inspiratie wat betreft nieuwe stijlen. Er is sprake van een constant verlangen naar “originaliteit” om als handelswaar te kunnen gebruiken.
Kunst en mode zijn beiden uitingen van persoonsidentiteit. Daar waar de schilder zijn of haar karakter tot bloei laat komen op het doek, etaleert de modeliefhebster dat driedimensionaal op straat, door zich in haar persoonlijke stijl te hullen en daarmee te laten zien wie zij is.
Beiden zijn kunst. En beiden zijn mode.
