M.C. Escher

Wellicht zijn lithografieën, houtsnedes en houtgravures niet het eerste waar je aan denkt bij teken- en schilderkunst, toch willen we het graag eens hebben over M.C. Escher. Want deze Nederlandse kunstenaar heeft een aantal prachtige kunstwerken op zijn naam staan.

Wiskunde en symmetrie

Het werk van Escher kenmerkt zich door het gebruik van wiskundige vormen en symmetrie. Zijn werk omvat vaak oneindige meetkundige patronen en vlakverdelingen, welke geleidelijk aan in compleet nieuwe vormen veranderen. Daarnaast is het weergeven van onmogelijke constructies ook een van de typische kenmerken van Escher.

Penrose-trap

Eschers weergave van de Penrose-trap heeft geleidt tot het bekend worden van deze optische illusie onder het grotere publiek. Het onmogelijke voorwerp is echter in 1958 bedacht door Roger Penrose, een Britse natuur- en wiskundige.

Op het eerste oog lijkt het mogelijk om een rondje te lopen op de trap, echter wanneer men de figuur goed bekijkt loop je tegen een probleem aan. Loop je namelijk omhoog of omlaag? Door te spelen met perspectief en dimensies wordt een vorm gecreëerd welke in het echt niet mogelijk zou zijn.

Escher gebruikte de Penrose-trap in zijn litho genaamd ‘Klimmen en dalen’, gemaakt in 1960. In deze afbeelding lopen twee monniken een trap op in een kloostercomplex. Hier is de Penrose-trap een onderdeel van het grotere geheel.

Lucht en water

In de houtsnede ‘Lucht en water’ weet Escher twee werelden prachtig samen te voegen. Door gebruik te maken van subtiele aanpassingen in een patroon van witte vissen tegen een donkere achtergrond, laat hij het patroon langzaam overlopen in een patroon van zwarte vogels tegen een witte achtergrond. Op deze manier creëert hij een beeld dat zowel organisch is, als symmetrisch.

Spiegelende objecten

Iets waar Escher meester in was, is het tekenen van objecten met een spiegelend oppervlak. Het tekenen van zulke voorwerpen wordt dan ook als één van de grootste uitdagingen gezien in de teken- en schilderkunst. Met de litho ‘Hand met Spiegelende Bol’ weet Escher zijn talenten goed uit de verf te laten komen, en laat hij niet alleen zien dat hij het spiegelende oppervlak feilloos na kan bootsen, maar zet daarnaast een perfect perspectief neer. Als kers op de taart voegt hij nog een zelfportret toe aan het kunstwerk. Door deze combinatie is dit wellicht een van de meest fascinerende werken van Escher.